Balık Çeşitleri-T-U-V-Y-Z
Balık Çeşitleri-T-U-V-Y-Z
Pratik Bilgiler » Balık Çeşitleri-T-U-V-Y-Z
Balık Çeşitleri-T-U-V-Y-Z malzemeleri;
TAHTA BALIĞI (Blicca bjoerkna)
- Marmara ve Trakya Bölgesi’nde ağır akışlı nehirlerin sıcak, sığ ve bitkisi bol bölümlerinde yaşar.
- Göllerde de yaşam gösterir.
- Planktonlar, küçük canlılar ve bitkilerle beslenir.
- Mayıs-temmuz arası üreme yapar.
- Çok yavaş büyür. 3-5 yaşlarında 10-12, en çok 25-35 santimetre olabilir.
- Eti çok kılçıklı ve lezzetsizdir.
- Genelde ekon balıkların yetiştiriciliğinde yem olarak kullanılır.
TAŞALTI BALIĞI (Cottus gobio)
- Kuvvetli akan dere ve ırmakların berrak sularında, taşlar arasında yaşar.
- Boyları ortalama 12-13 santimetre en çok 20 santimetre olur.
- Su içindeki balık yavruları, bitkiler ve özellikle alabalık yumurtalarıyla beslenir.
- Tatlı su levreği ve turna balığı için de kendisi yem olur.
- Üreme devresi şubat mayıs arasıdır.
- Eti gevrek ve lezzetlidir.
TAŞISIRAN BALlĞl (Cobitis taenia)
- Yavaş akıntılı nehirler veya göllerin, suyu berrak, kumlu zeminlerinde yaşar.
- Çeşitli türleri vardır. 5-12 santimetre boyda olabilen taşısıran, gününü kumlu diplerde geçirip geceleri avlanır.
- Küçük organizmalar ve hayvanlarla beslenir; bu arada avları ile beraber kumları da ağzına alarak çiğner.
- Nisan-haziran arası ürer; yapışkan yumurtalarını taşlara, köklere, bitki saplarına bırakır.
- Taşısıran balıkları, doğa dengesi yönü ile değerlidir.
TATLISU KAYABALIĞI (Proterorhmus mannoratus)
- Karadeniz’e akan akarsuların diplerinde fazlaca rastlanan, yaşamı diğer kaya balıklarıyla
- benzerlik gösteren, boyları en çok 11-12 santimetre olabilen bir balıktır.
- 2-3 yaşlarında olgunlaşan dişileri, topluca yumurta verir.
- Erkekler de nöbet tutarak yumurtaları bekler.
- Yumuşakçalar ve küçük karideslerle beslenir.
- Tatlı sulara girişinde böcek larvaları da yer.
- Doğa dengesi balığıdır.
- Sportif veya ekonomik yönü olmayan bir türdür.
TATLISU KEFALI (Leuciscus cephalus) Chub
- Ülkemizin çeşitli bölgelerinde yaygın olan, hızlı akan dere veya nehirlerde, 7-10 yaşlarında 30-40 santimetre boy ve 600-1,000 gram ağırlığa erişen bir kefal türüdür.
- Yavru safhasında küçük kurtlar, karides ve böcek yavrularıyla beslenirken, büyüyünce ot da yer.
- Yaşlandıkça yırtıcı olup kurbağa ve sıçrayarak su dışındaki kelebekleri de yiyebilir.
- Nisan-haziran arası 45-50,000 yumurta dökerek ürer.
- Etinin lezzetsiz ve değersiz oluşuna karşın avcılığı çok makbuldür.
TATLISU KOLYOZ BALIĞI (Chalcalbumııs chalcoides)
- Marmara, Kuzey Ege ve Karadeniz’in doğusundaki akarsu ve göllerin yüzeyinde yaşar.
- Zaman zaman da nehirlerin denizle karışımı acı su bölgelerine iner.
- Böylece acı su-tatlı sular arasında göçler yapar.
- 15-30 santimetre boyunda olabilir.
- Planktonlar, sinek larvaları (sivrisinek) ve küçük canlılarla beslenir.
- Mayıs-haziran arasında 15-25,000 yumurtasını taşlık, çakıllık dere kenarlarına bırakır.
- Yıllar öncesi “chalealbumus chalcoides İstanbulensis” türü Haliç’te Kağıthane Deresi’nde yaşardı.
- Etinin lezzeti, bölgesel olan bir balıktır.
TATLISU LEVREĞÎ (Perca lluviatHîs) Perch
- Kuzey bölgelerimizdeki, akarsu ve göllerle, bunların denizle ilişkili acı su bölgelerinde yaşar.
- Boyu 20-35 santimetre en çok 50 santimetre olabilir.
- Fazla göç etmez.
- Yumuşakçalar, küçük balıklar ve balık yumurtalarıyla beslenir.
- 7-8°C. sularda mart-haziran arası üreme yapar.
- Beyaz ve lezzetli etiyle taze olarak tüketildiği gibi olta avcıları içinde kıymetli bir balıktır.
TATLISU SARDALYASI (Clupeonella abrau muhusi)
- İlk kez Rusya’nın Abrau Gölü’nde bulunmuş; 1943’de de ülkemizde Ulubat (Apolyont) Gölü’nde rastlanmıştır.
- İznik Gölü’nde de yaşamaktadır.
- Boyları 7-8, en çok 12 santimetre olan, sürü halinde dolaşan bir ringa/tirsi türüdür. Planktonlar, küçük su hayvanları ve omurgasızlarla beslenir.
- 2-3 yaşlarında olgunlaşıp 10-14° C. sularda haziran-ekim aylarında yumurtalarını açık suya bırakarak ürer.
- Eti, bölgesel olarak tüketilir.
- Daha ziyade alabalık yetiştiriciliğinde yem balığı olarak değerlendirilir.
TEKIR (Mullus surmuletus)
- Karadeniz dışında diğer denizlerimizde yazın rastlanır.
- Boyları 15-35, en çok 25 santimetre olabilir.
- Kumluk, çamur veya taşlık kıyı kesimlerinin 3 metreden 100 metreye kadar derinlerinde gidip gelerek yaşar.
- Diplerdeki kabuklular, böcekler ve diğer canlılarla beslenir.
- Yaz aylarında üreyip yapışkan yumurtalarını 10-60 metre derinlere bırakır.
- Etinin lezzeti, eski Roma çağlarından beri namlıdır.
Bol avlanılan, ekonomik değeri yüksek bir balıktır.
TİRSİ (Alosa fallax)
- Boyları 30-33 santimetreye ulaşabilen tirsi, bir karadeniz balığıdır. İstanbul Boğazı ve Marmara’da az bulunur.
- Kıyıya yakın yerlerde sürü ile yaşarlar.
- Üreme mevsimleri ilkbahardır.
- Yumurta bırakmak için acı su bölgelerine ve nehirlere girerler.
- Sardalya ailesinden bir balık oları tirsi; taze, Tuz lama ve tütsülü olarak yenir.
- Ekonomik değeri yüksektir.
TRAKONYA (Trachinus draco)
- Denizlerimizde yaşayan en zehirli balıklardandır.
- Ortalama 17-18, en çok 35-40 santimetre boya erişir.
- Hareketsiz bir balıktır.
- Fakat deniz dibinde avlarına karşı çok süratlidir.
- Zehirleri bir insanı sakat bırakabilir.
- Bu nedenle dikkat edilmelidir.
- Denizden çıktıktan, hatta öldükten sonra dahi zehirliliği devam eder.
- Özel olarak avcılığı yapılmaz.
- Aynı zamanda çarpan balığı olarak adlandırılan trakonya, küçük balık ve kabuklularla beslenir.
- Kış aylarında derinlere çekilir.
- Eti lezzetli olmakla beraber az avlandığından ekonomik değeri yoktur.
TRAKYA LEVREĞÎ (Gymnocephalus cemua)
- Trakya’nın Karadeniz sahillerine dökülen ağır akışlı nehirlerle, bunların deniz
- bağlantılı acı su bölgelerinin kumlu zeminlerinde sürü ile yaşar.
- Boyları 18-35 santimetre olur.
- Kurtlar, balık yumurtaları, küçük kabuklular ve sinek larvalarıyla beslenir.
- Oburluğu diğer değerli balıkların besinleriyle yumurta ve larvaları için zarar vericidir. Üremelerini nisan-mayıs arasında yapar.
- Eti lezzetlidir.
- Bol avlanılması doğa için yararlı olur.
Balık Çeşitleri-T-U-V-Y-Z uygulama aşamaları;
TRANÇA (Pagrus ehrenbergi)
- Mercan ailesinden ve fangri ile aynı türdendir.
- Ege’nin ünlü balığıdır.
- Sıcak ve ılık denizlerin 20-25 metre derinlerinde yosun ve bitki örtülü kumluk veya taşlıklarda tek başına yaşar.
- Boyu 30-50, en çok 75 santimetre olur.
- Kış aylarında 150 metre derinlere iner.
- Kuvvetli çenesi ve dişleriyle her türlü kabukluyu kırıp yiyebilir.
- Aynca dip hayvanları ve balıklar da besinine ek olur.
- Hem erkek, hem de dişi karakteri gösterir.
- Yaz aylarında üreme yapar.
- Eti beyaz ve lezzetlidir.
- Geçmişte aşırı avlanılması, neslini çok azaltmıştır.
TURNA BALIĞI (Esox lucius) Pike
- Karadeniz’e akan nehirlerin berrak ve bol bitkili sularında ve çeşitli göllerimizde yaşar.
- Tatlı su balıklarının en hareketlisi ve en yırtıcısıdır.
- Tüm balıklara, hatta yaban ördeklerine saldırır.
- Kendi yavrularını da yediği olur.
- Yaşam şartları elverirse 20-25 yıl yaşar.
- Erkekleri en çok 100, dişileri ise 150 santimetreye kadar büyür.
- 2-3 yaşından itibaren ilkbahar aylarında yaklaşık 200,000 yumurta vererek üremeye başlar.
- Genç ve küçüklerinin (1-3 kilogram ) eti lezzetlidir.
- Spor avcılığının en namlı balıklarındandır.
UÇAN BALIK (Exocoetus vofitans)
- Güney Ege ve Akdeniz’de dibe inmeden deniz yüzeyinde yaşar.
- Planktonlar, omurgasızlar ve yavru balıklarla beslenir.
- Gümüş ve kefala benzer.
- Boyu 20-30 santimetre olabilir.
- Bazen büyük balıklardan kurtulmak, bazen de saatte 80 km.’yi bulan yüzme hızı gereği, su yüzeyinden 25-50 santimetre yükselip büyük kanatlarıyla 2-13 saniye ve 50-250 m.’lik planör uçuşları yapar.
- Baharla yaz arasında, deniz ortasında, yumurtalarını yosun, ağaç dalı gibi herhangi birşeye yapıştırarak ürer.
- Eti lezzetlidir.
- Bölgesel değerlenir.
USKUMRU (Scomber scombrus) Mackerel
- Genelde 25-35 santimetre olan, 40 santimetreye kadar büyüyebilen, sürüler halinde yaşayan Marmara’nın yerli balığıdır.
- Geçmişte Karadeniz ve Ege arasında büyük göçler yapan, eti çok lezzetli olan ve bol avlanılan uskumru, şimdilerde ekolojik nedenlerle seyrek rastlanan, adeta tükenmiş bir balıktır.
- Normalde, 2-3 yaşırıda olgunlaşan dişileri, 350-400,000 yumurtasını denize bırakır.
- Üreme devresi şubat-nisan arasıdır.
- Planktonlar, hamsi, çaça gibi küçük balıklar ve yavrular besinidir.
- 8-10 yıl yaşar.
- Torik ve kofana baş düşmanıdır.
- Az yağlı ve kurutulmuşuna çiroz denır.
- Yaşam ortamı tekrar varolduğunda ekonomik değeri en yüksek balıklardan biridir.
- Atlarıtik’te yaşayan lezzetsiz bir türü daha vardır.
ÜZGÜN (Callionymus lyra)
- Renklerinin güzelliğinden ötürü mine balığı adıyla da tanınır.
- Boyları 25 santimetre kadar olabilen bu balık; karides, yengeç, deniz kestanesi, deniz yıldızı, omurgasızlar ve yosunlar gibi çeşitli besinlerle yaşar.
- Sığ sulardan 300-350 metre derinliklere inebilir.
- Denizlerimizde yaygın olarak bulunur.
- Etinin kıymetli olmayışı, dikenlerinin az da olsa zehirli oluşu ile herhangi bir ekonomik yönü yoktur.
VATOZ (Raja clavata)
- Köpekbalığı ailesindendir.
- Bütün dünya denizlerinde çok çeşitli türleri yaşar.
- 1 m.’yi aşan boy ve 40-50 kilogram ağırlıkta olanlarına rastlanır.
- Uzun geziler yapmadan 15-20 metreden 100-150 metreye varan derinlerde kumlara gömülü yatarak av bekler.
- Kabuklular ve küçük balıklarla beslenir.
- Bahar ve yaz aylarında sahillere yaklaşarak üreme yapar.
- Dişileri, 10-30 yumurta verir.
- Eti lezzetlidir.
- Fakat az tutulur.
- Karaciğerinden A vitamini ve yağ üretilir.
Ekonomik değeri vardır.
YAYIN (Silunıs glarıis) Catfish
- Akarsu ve göllerde yaşayan balıkların en büyüğüdür ve aynı zamanda en uzun yaşayanıdır.
- Ortalama 1-2 m’den 3 metreye kadar boy ve 150 kilogram ağırlığa erişebilir.
- 35-40 yıldan 100 yıla kadar da yaşayabilir.
- Yavaş akan nehirlerde, göllerde, dipte hareketsiz yatarak yaşar.
- Etobur bir balıktır.
- Sualtındaki bütün hayvanları yiyebilir.
- Mayıs-haziran arasında gece sessizliğinde yumurta dökerler.
- Dişileri ağırlığına oranla kilogram başına 7,000-25,000 yumurta döker.
- Tatlı su balıkları içinde eti en lezzetli balıklardan biridir.
- Ekonomik değeri çok yüksektir.
YAZILI HANİ (Serranus scriba)
- Uzunluğu en çok 25 santimetre olabilen yazılı hani, kendi türünün tipik bir örneğidir.
- Belli bölgelerde yalnız yaşar.
- Levrek balığı ailesindendir.
- Kendinden küçük balıklar, karides gibi kabuklularla beslenir.
- Yaklaşık 30 metre derinlerde, belirli bölgelerde yanlız yaşar.
- Baş kısmındaki çeşitli renk ve süslemelerden “yazılı” ismini alır.
- Üremeleri mayıs-haziran arasında olup cins ve türlerine göre 18-900 bin yumurta döker.
YILAN BALIĞI (Anguilla anguilla) Aal
- Erkekleri 30-50 santimetre, dişileri 45-100 santimetre olabilen; hem tatlı, hem de Tuz lu sularda yayılış gösteren bir balıktır.
- Doğumu ve 3 yıllık gelişmesinden sonra tatlı sulara girer.
- 8-20 yıl buralarda kaldıktan sonra tekrar üremek için Atlas Okyanusu’nda Sargossa Denizi’ne yönelirler.
- Burada 7-10° C. sularda yaklaşık 1,000-3,000 metre derinlerde milyonlarca yumurta dökerler.
- Dönüşü başarabilen yavrular, tekrar acı su bölgelerine gelirler.
- Yırtıcı ve obur bir canlıdır.
- Yumuşakça, kabuklular ve balıklarla beslenir.
- Etinin lezzeti yanında yetiştirmeye uygunluğu ile ekonomik değeri çok yüksektir.
ZARGANA (Belone belone)
- 60-70 santimetre bazen de 1 metre uzunluğu varan zargana, ortalama 18 yıl yaşar.
- Hamsi, çaça, çamuka ve kıraça gibi küçük balıklarla besinlenir.
- Ilıman denizlerimizin yerli balıklarındandır.
- Kılıç balığı başlıca düşmanıdır.
- Yapısıyla gayet çevik ve süratli bir balıktır.
- Kendini korumak için su yüzeyine sıçrayarak da yüzebilir.
- Eti yönünden değerlidir.
- İlkbahardan sonbahara kadar üreme sürecinde 30-50 bin yumurta verir.
ZURNA BALIĞI (Scomberesox saurus)
- Uskumru turnası da denir.
- Ilık ve sıcak denizlerin üst düzeylerinde ve sahillerden uzakta yaşar.
- Uzunlukları ortalama 50 santimetredir.
- 20-30’lu gruplar halinde gezerler.
- Bilhassa Ege ve Akdeniz’de rastlanır.
- Etçil bir balıktır ve sürü halindeki küçük balıklarla beslenir.
- Etleri beyaz ve lezzetli olmakla beraber, kütle avcılığı yapılamadığı için ekonomik değeri önemsizdir.
- Erken ilkbahardan yaza kadar her seferinde 1,000-1,500 olmak üzere 7-8 defa yumurta verirler.
Paylaş
Türk Mutfağı Pratik Bilgiler Balık çeşitleri-t-u-v-y-z Tarifi
Benzer Tarifler
Besinlerin kullanım sürelerini uzatmak hem ekonomik hem de ekoloj ...
MASA DÜZENLEME YÖNTEMLERİ:Sofra düzeni ve serviste, verilecek dav ...